Mały kijek o długości 12 do 15 cm. stał się standardową bronią nauczaną w Jukado. Ja z tą bronią zetknąłem się w 1974 roku dzięki publikacjom mistrza Tegnera, mi.n. "Complete book of Jukado self-defense", "Stick-fighting self-defense" czy "Black Belt Judo, Karate & Jukado". Byłem, choć to może zabrzmieć trochę nieskromnie prekursorem nauczania tą bronią w Polsce i Białorusi ( od roku 1974 ). Obecnie mój system nauczania JRYS jest oparty głównie na technikach Jukado, Bruce Tegnera, doświadczeń mistrza Franka Matsuyamy oraz moich z zakresu wietnamskich sztuk walki. W przyszłości planuję wydać podręcznik z zakresu małych broni. Przygotowany jest konspekt, który przedstawiam poniżej.

Poniższy tekst pochodzi z przygotowanej do druku książki pt. "Yawara - specjalny system samoobrony"

Przedstawiam fragmenty mojej książki na temat samoobrony i technik walki wręcz yawarą oraz broniami podobnymi m.in. coc nho, yawgar, koppo, kubotan. W miarę możliwości, na stronach www. będą pokazane kolejne rozdziały oraz zdjęcia technik. W pierwszej części przedstawiam ogólną koncepcję podręcznika jak i odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Na temat yawary możecie również dowiedzieć się z książki pt. " Kem Vo Combat - skuteczna samoobrona " mojego autorstwa.

Cz. 1 spis treści podręcznika

1 - co to jest yawara

Jak wygląda yawara? Yawara jest to 12 - 15 centymetrowy kijek, który służy do uderzeń i nacisków na punkty witalne. Substytutem może być też popularna ostatnio składana pałka teleskopowa (Keibo). W walce wręcz (samoobronie) można wykorzystać również namiastki yawary w postaci długopisu, kawałka patyka czy dużego klucza. Dużym atutem tej broni jest łatwość ukrycia jej.

Yawara jak już wspomniałem jest jedną z broni stosowanych w programie Jukado (szkoły soke Bruce Tegnera) jak również w szkole Kempo Tai Jutsu Jiu Jitsu. Techniki tą bronią były nauczane prawdopodobnie po raz pierwszy w Polsce przez autora książki w latach 70 - tych.

Jedna ze starych szkół Jiu Jitsu nosi nazwę Yawara Jiu Jitsu, zbieżność nazw jest przypadkowa.

W programie nauczania bardzo istotny jest sposób trzymania przyrządu. Nauka uderzeń, nacisków, dźwigni, duszeń itd. może być rozpoczęta dopiero wtedy, kiedy ćwiczący dobrze pozna podstawowe techniki ręczne (uderzenia) oraz zapaśnicze.

2 - krótka historia yawary

Na jednym ze zgrupowań combat mistrz Jiu Jitsu, Terry Winngrove - 7 dan, szkoleniowiec SAS zademonstrował uczestnikom seminarium działanie "kołeczka" zwanego yawarą. O jego skuteczności krążą wśród nich opowieści. Mistrz pokazał to, czego nauczył się od swojego nauczyciela, japońskiego lekarza Kimbei Sato. System ten liczy sobie ponad 350 lat. W systemie Ninjitsu stosowano techniki Eda Koppo (w wolnym przekładzie - sztuka łamania kości) gdzie broń używana była w postaci drewnianego lub żelaznego kijka.

Cechą charakterystyczną tego przyrządu było umieszczenie pośrodku żelaznego pierścienia, który przytwierdzony był do broni. Pierścień zakładano na środkowy palec, tak, że uniemożliwiało to wypadnięcia kijka z ręki. Pierścień był obrotowy, co dodatkowo pozwalało na wykonanie uderzeń lub nacisków różnymi powierzchniami. Obecnie jedna z federacji - International Buki Jutsu Federation ma w swoim programie naukę walki Sansetsu czyli zmodyfikowaną wersją "łamacza kości". Broni używa się pojedyńczo i parami. W starym systemie stosowano głównie naciski na punkty witalne. Ekspert musiał posiadać znajomość akupresury.

Inny sposób posługiwania się tym przyrządem opracował w 1950 roku, ekspert Jiu Jitsu, Frank Matsuyama z USA. Wielu amerykańskich instruktorów Jiu Jitsu włączyło do swojego programu nauczania yawarą ze względu na funkcjonalność i prostotę technik. Jednym z nich był mistrz Bruce Tegner, twórca nowoczesnego systemu walki wręcz Jukado. Nauczał on w latach 60 - tych i 70 - tych policję i FBI. W programie nauczania była również yawara. Inny ekspert, mistrz Walt Hartwich założyciel szkoły Hama Ryu Jutsu (dyrektor Academy of Martial Arts & Fitness) pierwszy raz zaczął stosować yawarę na treningu w 1967 roku. Jego nauczycielem był znany ekspert walki wręcz Ron Long. Opracowali oni swój system posługiwania się yawarą, bardziej oparty na uderzeniach i walce w dystansie.

Z innych znanych postaci Martial Arts należy wspomnieć o mistrzu Karate, Takayuki Kubocie, który opracował system Kubotan. W swoich założeniach i technikach nieznacznie rożni się od yawary. Poza kręgiem japońskich sztuk walki podobne przyrządy można spotkać w filipińskich sztukach walki. Broń ta nosi nazwę Tabak Maliit. W walce używa się dwóch przyrządów. Techniki podobne do tych, które wykonuje się w walce yawarą można wykonywać zamkniętym Balisongiem, zamkniętym "nożem motylkowym".

System JRYawaraS

1. - sposoby ukrycia yawary,
2. - sposoby szybkiego wyjmowania przyrządu,
3. - techniki uchwytów yawary,
4. - metody uderzeń, i nacisków ( atemi yawara ),
5. - techniki walki dwoma yawarami,
6. - łączenie yawary z innymi broniami ( tambo, tanto itd. ),
7. - sposoby łączenia atemi yawara z technikami zapaśniczymi,
8. - yawara kontra inne bronie,
9. - trening Yawarą,
10. - taktyka walki ( zasady ) wg. systemu JRYawara,
11. - techniki samoobrony,
12. - techniki posługiwania się koppo,
13. - inne bronie - coc nho, yawgar, kubotan.

TETTSUI - "uchwyt młota", gdy dwa końce yawary wystają poza pięść. Uderzenie przede wszystkim zadaje się tak jak cios młotem z góry na dół. Inny sposób uderzenia to ciosy po płaszczyźnie poziomej do wewnątrz i na zewnątrz.

KEIKO - "dziób ptaka". Kijek jest trzymany między palcami tak, że jedną stroną opiera się na dłoni, a strona do zadawania ciosów trzymana jest przez palce.

TEGATANA - "ręka - nóż". Ta technika przeznaczona jest głównie do uderzeń i pchnięć. Kciuk służy do blokady jednego z końców yawary. Ciosy zadaje się głównie z góry na dół, uderzenie oraz pchnięcie tak jak nożem.

IPPON KEN - "pięść - punkt". Yawara trzymana jest pomiędzy palcami zamkniętej pięści. Wystaje kilka centymetrów poza palce. Najbardziej efektywne są techniki pchnięć z krótkiego i bliskiego dystansu.

HERABASAMI - "szczęki tygrysa". Są to głównie techniki nacisków na punkty witalne i duszenia. Techniki bardzo skuteczne w bliskim kontakcie.

KUMADE - "łapa niedźwiedzia" ten sposób użycia jest możliwy w przypadku, kiedy yawara posiada sznurek łączący nadgarstek z kijkiem.

Korzystając z yawary można zadawać ciosy w różnych płaszczyznach. Eksperci walki tym przyrządem zalecają pierwszy atak na ręce, a później na twarz lub szyję. Ważna jest również praca nadgarstkiem w czasie wykonywania poszczególnych technik. Yawarę można również stosować mając bronie w obu rękach.

Używając w walce yawary musimy pamiętać, aby nie stać się "niewolnikiem broni". Należy tak praktykować walkę yawarą (ta uwaga dotyczy i innych broni), aby w momencie jej utraty, lub w razie nie możliwości jej zastosowania potrafić efektywnie wykorzystać cały arsenał technik, które są ćwiczone w walce bez broni.

Poniżej przedstawiam kilka przykładów zastosowania yawary w oparciu o Kata. Kata ma na celu naukę nie tylko specjalnej taktyki walki yawarą, ale również naukę przekładania broni z jednej ręki do drugiej. Pozwoli to na indywidualny trening baz partnera. Po formie pokazana jest interpretacja kata. Poniżej pokazane formy, są Kata programowymi w Kempo Tai Jutsu.

YAWARA NO KATA SHODAN

1. ukłon REI, pozycja YOI GAMAE
2. przejście do pozycji ICHIGI GAMAE (migi) /yawara w lewym ręku/
3. blok UWA UKE (migi, jodan)
4. uderzenie TSUKI YAWARA (hidari, chudan)
5. lewą ręką przechwyt za głowę
6. uderzenie OTOSHI TETTSUI YAWARA (hidari) w szyję z jednoczesnym kopnięciem HITTSUI GERI (hidari, chudan) w twarz
7. odskok do tyłu, zmiana pozycji ICHIGI GAMAE (hidari), yawarę przekładamy do prawej ręki
8. blok SUKUI UKE (hidari, gedan)
9. podcięcie DE ASHI BARAI (hidari, gedan)
10. przejście do pozycji FUKKO GAMAE z jednoczesnym uderzeniem TSUKI TEGATANA YAWARA (migi, gedan)
11. przejście do ICHIGI GAMAE (hidari) - wykonujemy techniki na drugą stronę
12. ukłon REI, pozycja YOI GAMAE

YAWARA NO KATA NIDAN

1. ukłon REI, pozycja TAIKI GAMAE, /yawara w prawym ręku/
2. lewą nogę cofamy do tyłu wykonujemy uderzenie OTOSHI IPPON KEN YAWARA (migi, chudan) w zgięcie łokcia a następnie uderzamy MAWASHI HIJI UCHI (migi, jodan), lewą ręką przytrzymujemy rękę przeciwnika
3. TSUKI YAWARA (migi, jodan) w szyję, następnie korzystając z yawary wykonujemy dzwignię KOTE MAWASHI
4. kopnięcie KOGATO GERI (hidari, gedan) i wycofanie do tyłu do pozycji ICHIGI GAMAE (migi)
5. obrót wokół osi o 360⁰ TAI SABAKI /obrót na zewnątrz, tak aby być za przeciwnikiem/
6. duszenie yawarą HADAKA JIME z naciskiem na tchawice
7. obalenie i nacisk yawarą HERABASAMI
8. powrót do pozycji ICHIGI GAMAE (migi)
9. kata w drugą stronę
10. ukłon REI